80 jaar vrijheid

In 2025 is het 80 jaar geleden dat de Tweede Wereldoorlog ten einde kwam. We staan erbij stil dat Nederland dankzij de inzet van militairen van de geallieerde landen en met hulp van het verzet werd bevrijd.

Programma

Het programma vindt plaats van 5 april tot 5 mei 2025. Er worden veel verschillende activiteiten georganiseerd, zoals tentoonstellingen, lezingen en concerten. Niet alleen de Tweede Wereldoorlog wordt besproken, maar ook de oorlogen die nu nog plaatsvinden. 

Meer weten?

Heb je vragen of wil je een evenement of activiteit doorgeven voor plaatsing op de website? Dan kun je mailen naar: 80jaarvrijheid@veendam.nl.

Programma 80 jaar vrijheid

5 april: Bevrijdings- en Veteranenconcert

      Op zaterdagavond 5 april wordt het Bevrijdings- en Veteranenconcert met medewerking van de Koninklijke Militaire Kapel ‘Johan Willem Friso’ gehouden. De Koninklijke Militaire Kapel ‘Johan Willem Friso’ zal onder leiding van Frans-Aert Burghgraef ter gelegenheid van 80 jaar Vrijheid een vrijheidsconcert geven.

Koop uw toegangskaarten bij vanBeresteyn

  • Tijd: 20.00 uur (zaal open: 19.30 uur)
  • Locatie: Sorghvliethal - Jan Salwaplein 1, Veendam 
  • Toegang: € 5,- per persoon. Kaarten zijn online te bestellen bij vanBeresteyn of te koop bij de theaterkassa bij vanBeresteyn.
  • Parkeren kan bij het Jan Salwaplein 3 of bij de parkeerplaats bij het Aquapark.

Historie

De Koninklijke Militaire Kapel ‘Johan Willem Friso’ is ontstaan op 1 januari 2005 na een reorganisatie van de militaire muziek. Het takenpakket omvat onder meer de muzikale omlijsting bij officiële ontvangsten van staatshoofden en ambassadeurs door Zijne Majesteit de Koning, het opluisteren van militair ceremonieel en het geven van relatieconcerten.

De KMK ‘JWF’ vandaag de dag

De Koninklijke Militaire Kapel ‘Johan Willem Friso’ is een “bedrijfsorkest”. Voor het grootste deel van de tijd is de kapel actief binnen de krijgsmacht. Daarnaast heeft de kapel een representatieve taak namens de krijgsmacht en verzorgt regelmatig diverse concerten en taptoes in binnen- en buitenland.

Op het concertpodium profileert de Koninklijke Militaire Kapel ‘Johan Willem Friso’ zich door een programmering waarin originele blaasmuziek, transcripties van klassiek repertoire, lichte muziek en entertainment met elkaar in evenwicht zijn. Met regelmaat worden speciale arrangementen geschreven en treedt de kapel op met bekende artiesten. De taptoe-shows kenmerken zich door een geraffineerde choreografie en een degelijke militaire uitstraling. De kapel staat sinds oktober 2023 onder leiding van majoor Frans-Aert Burghgraef.

5 april - 5 mei: Fietsroute Lost Wings – Oorlogsgraven en hun verhaal

De route leidt u langs drie informatiepanelen die geplaatst zijn nabij de crashlocaties van geallieerde vliegtuigen die neergestort zijn in de Tweede Wereldoorlog. Tevens komt u langs de locaties waar de vliegeniers zijn begraven.

Bekijk de fietsroute

Praktische informatie

Deze route maakt gebruik van goed begaanbare paden en wegen.

Startpunt

U start bij de Grote Kerk J.G. Pinksterstraat 5, 9641 AX Veendam.

Route: 43 km

  1. Oorlogsgraven
  2. Lost Wings – Wellington  1,9 km
  3. Lost Wings – Tempest  13,8 km
  4. Begraafplaats Scheemda 25,6 km
  5. Lost Wings – Hampden 35,6 km
  6. Gazelle radarstation
5 april - 5 mei: Expositie Kleding uit de Tweede Wereldoorlog

Tijdens de herdenkingsmaand, van 5 april tot en met 5 mei, sluit het Veenkoloniaal Museum zich aan met de tentoonstelling Kleding uit de Tweede Wereldoorlog. Met een geldig ticket voor het museum krijg je de kans om authentieke kledingstukken uit die tijd te bekijken.

  • Locatie: Veenkoloniaal museum 
  • Toegang: Met geldig ticket 
  • Datum: 5 april tot en met 5 mei 
10 april: Veendam in de oorlog & Oorlogswinter in het Gronings

Op 10 april organiseren we een bijzondere middag en avond waarin geschiedenis, cultuur en de Groningse taal samenkomen. Kom langs voor een boeiende lezing en luister naar verhalen over de Tweede Wereldoorlog in Veendam. 

Dorpshuis de wending (14.00 uur - 15.15 uur)

Locatie: Dorpshuis de Wending – Zuidwending 199, Veendam
Toegang: Gratis 
Tijdstip: 14.00 – 15.15 uur (inloop vanaf 13.45 uur)

Programma de Wending

  • 13:45 uur - Inloop met koffie + thee
  • 14:00 uur - Rink Oosting vertelt over Veendam en omgeving tijdens de 2e wereldoorlog
  • 14:30 uur - Pauze
  • 14:45 uur - Korte cursus Groningse taal met quiz
  • 15:00 uur - Voorlezen uit Groningse vertaling van het boek ‘Oorlogswinter’ van Jan Terlouw
  • 15:15 uur - Einde bijeenkomst

Dorpshuis de Molenwiek (19.15 uur - 20.30 uur)

Locatie: Dorpshuis de Molenwiek – Houtduifstraat 28, Veendam
Toegang: Gratis 
Tijdstip: 19.15 – 20.30 uur (inloop vanaf 19.00 uur)

Programma

  • 19:00 uur - Inloop met koffie + thee
  • 19:15 uur - Rink Oosting vertelt over Veendam en omgeving tijdens de 2e wereldoorlog
  • 19:45 uur – Pauze
  • 20:00 uur - Korte cursus Groningse taal met quiz
  • 20:15 uur - Voorlezen uit Groningse vertaling van het boek ‘Oorlogswinter’ van Jan Terlouw
  • 20:30 uur - Einde bijeenkomst
11 - 25 april: Expositie WO2 in kleur 

Locatie: VanBeresteyn – Museumplein 5a, Veendam
Toegang: Gratis
Leeftijdsadvies: Vanaf 12 jaar

Ontdek de expositie WO2 in kleur

De foto’s in zwart-wit uit de Tweede Wereldoorlog tonen de grauwheid en gruwelijkheden van deze oorlog. Toch voelt het soms ook als ver weg. Iets wat lang geleden is gebeurt. Door de zwart-witfoto’s in te kleuren, komt de oorlog ineens akelig dichtbij. Gebouwen die je herkent, mensen die tot leven komen en de diepe wonden die de oorlog heeft achtergelaten, worden zichtbaar.

Deze bijzondere expositie toont foto’s in kleur van de Tweede Wereldoorlog. De expositie toont zowel nationale en internationale foto’s als beelden uit de gemeente Veendam. Het is een unieke kans om een andere kant van de geschiedenis te zien en de impact van de Tweede Wereldoorlog vanuit een nieuw perspectief te zien. 

Let op: Vanwege de ingekleurde beelden, die de gruwelijkheden van de oorlog nog zichtbaarder maken, adviseren wij een minimumleeftijd van 12 jaar.

13 april: Veendam bevrijd – oproep aan inwoners om te vlaggen

Op 13 april 1945 werd de gemeente Veendam bevrijd en dat werd met veel vreugde gevierd. 80 jaar later willen we deze belangrijke gebeurtenis niet vergeten. We willen samen stilstaan bij de vrijheid die we vandaag de dag hebben. Daarom vragen we alle inwoners om op 13 april de vlag uit te hangen en zo samen de bevrijding van Veendam te vieren. 

13 april: Concert in Margaretha Hardenberg Cultuurcentrum in Wildervank

Op zondag 13 april geeft Educa Symfonia met zangeressen Esther van Dijk en Ineke Bakker een bevrijdingsconcert in de Margaretha Hardenberg Cultuurcentrum in Wildervank. Educa Symfonia is een educatief orkest van het VKSO. 

Locatie: Margaretha Hardenberg Cultuurcentrum – Torenstraat 108, Wildervank
Toegang: Gratis
Tijdstip: 20.00 uur

14 april -15 juni: Verhalenpad “Die eland is van mij”

De bibliotheek organiseert het Verhalenpad “Die eland is van mij”. Ga samen met je kinderen of kleinkinderen op avontuur en wandel het Verhalenpad van Die eland is van mij, op basis van het boek van Oliver Jeffers! Volg de route in Borgerswold en loop langs de prachtige bladzijden van het verhaal. De start is bij 't Hoeske. Je volgt vervolgens de route van het Veenjagerspad, volg hiervoor de rode paaltjes. Langs de route staan leuke vragen en opdrachten die het verhaal tot leven brengen. 

Ontdek het humoristische en hartverwarmende avontuur van Wilfred en zijn eland. Dit verhaal laat op een grappige en mooie manier zien wat vrijheid betekent. Kun je iets of iemand echt bezitten? Of is het belangrijker om dingen los te laten en anderen vrij te laten? Wilfred leert dat echte vrijheid betekent dat je niet altijd controle hebt over alles en dat dat helemaal oké is. 

Het Verhalenpad is zelfstandig te lopen op een moment dat het je zelf uitkomt, gedurende twee maanden. Een perfecte combinatie van lezen, bewegen en samen ontdekken!

Meer informatie

15 april: Vrijheidscollege met Wilma Geldof 

Vrijheid is iets om te vieren, maar ook om kritisch over na te denken. Wat betekent vrijheid voor jou? In vier Groningse bibliotheken organiseert de Bibliotheek vrijheidscolleges, waarbij je wordt uitgedaagd om na te denken over vrijheid.
Wilma Geldof is een bekroond auteur die met haar verhalen de geschiedenis tot leven brengt. In haar Vrijheidscollege vertelt ze over Het meisje met de vlechtjes, een indrukwekkende roman gebaseerd op een waargebeurd verhaal uit de Tweede Wereldoorlog. Met diepgaand onderzoek naar het verzetsleven schetst ze een beeld van moed, keuzes en de impact van oorlog. Een inspirerende lezing over vrijheid, verzet en de kracht van verhalen.

  • Locatie: Cultuurcentrum vanBeresteyn - Museumplein 5a, Veendam
  • Toegang: € 5,- 
  • Datum: 15 april
  • Tijdstip: 19.30 – 21.00 uur 
  • Leeftijdsadvies: middelbare scholieren en volwassenen

Koop uw toegangskaarten bij de Groningse bibliotheken

16 april: Film 'Chicken Run' (speciaal voor kinderen)

Kom naar de bibliotheek en beleef een leuke filmmiddag ter gelegenheid van 80 jaar vrijheid! Op een groot scherm vertonen ze de film ‘Chicken Run’, waarin vrijheid centraal staat.  
Een groep dappere kippen zet alles op alles om te ontsnappen aan een boerderij...Hun eigenaren willen hen namelijk slachten voor een taartfabriek. Ginger, de slimme en moedige kip, bedenkt samen met haar vrienden een briljant plan om hun vrijheid te winnen. Met de hulp van de charmante haan Rocky proberen ze te ontsnappen aan de gemene Mrs. Tweedy en haar gevaarlijke machines. Maar... kunnen ze op tijd ontsnappen?

  • Locatie: Bibliotheek Veendam - Museumplein 5e, Veendam
  • Toegang: Gratis (Graag aanmelden)
  • Datum: 16 april 
  • Tijdstip: 14.30 – 16.00 uur 
  • Leeftijdsadvies: Basisschoolkinderen, middelbare scholieren en volwassenen

Aanmelden

22 april: Lezing door oorlogshistoricus Joël Stoppels

Dit jaar is het 80 jaar geleden dat tienduizenden geallieerde soldaten ons bevrijdden van de Duitse bezetter. In het kader van dit jubileum houdt oorlogshistoricus Joël Stoppels een lezing. Tijdens deze lezing zal hij  uitgebreid ingaan op de opmars van de Canadezen en Polen in 1944 en 1945.

Momenteel schrijft Joël Stoppels samen met Harold de Jong een boek over de bevrijding van het noorden van Nederland in april en mei 1945. Door uitvoerig onderzoek in de Canadese archieven is er veel nieuwe informatie bovengekomen. Deze nieuwe informatie zal ook als leidraad dienen voor deze unieke lezing. Aangevuld met ooggetuigenverslagen, filmpjes en een presentatie zal Joël Stoppels het op een boeiende en indrukwekkende manier vertellen.

  • Toegang: Gratis.
  • Locatie: Cultuurwerkplaats BC47 - Borgercompagniesterweg 47, Borgercompagnie
  • Tijdstip: Aanvang 20.00 uur, zaal open: 19.30 uur.

Let op! Aanmelding vereist

Opgave kan via mail naar info@cultuurwerkplaatsbc47.nl of telefonisch naar 06 29025092.

1 – 5 mei: Summerfun VoorleesTV VoorleesTV Veendam – 80 jaar Vrijheid 

In 2025 is Nederland 80 jaar bevrijd. Op 1, 2, 3, 4 en 5 mei besteedt Summerfun hier aandacht aan met een nieuwe reeks VoorleesTV. Summerfun leest voor uit kinderboeken met daarin verhalen over de Tweede Wereldoorlog. Hiermee laat Summerfun zien dat er ook van zware onderwerpen goede kinderboeken zijn geschreven en geeft Summerfun graag een aantal tips van goede boeken aan het kijkend publiek. De uitzendingen worden dit keer op verschillende locaties opgenomen.

80 jaar Vrijheid

  • Data: 1, 2, 3, 4 en 5 mei
  • Tijdstip: 16.00 uur
  • Herhaling op 2, 3, 4, 5 en 6 mei 
  • Tijdstip: 11.00 uur.

Te zien op:

2 mei: Theatervoorstelling: Klein vanBeresteyn - Kurt Defrancq met de De Poppendokter

Tijd: 20.15 uur 
Locatie: vanBeresteyn (Nedmagzaal) – Museumplein 5a, Veendam 
Toegang: € 21,50 (inclusief drankje).

Bestel kaarten online

Kaarten zijn ook te koop bij de theaterkassa bij vanBeresteyn.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt een Joodse familie gedeporteerd. Een klein meisje ontsnapt aan de gruwel omdat zij kort daarvoor is ondergebracht bij een gezin op het platteland. Haar speelkameraadje, zoon van collaborateurs, blijft achter met haar pop. Als kind gaat de betekenis van dit vreselijke gebeuren aan hem voorbij, maar als hij volwassen is knaagt er een gemis dat hem nooit meer zal los laten. Vele jaren later stapt een vrouw zijn poppenwinkeltje binnen, waar hij werkt als poppendokter. Ze hebben elkaar veel te vertellen…

‘De Poppendokter’, naar de roman van Diane Broeckhoven, is een verhaal dat brandend actueel blijft. Zij die het meegemaakt hebben, zijn er niet meer of zwijgen uit angst of schaamte. Toch moet deze geschiedenis worden verteld, zodat oud en jong ervan doordrongen raken dat dit nooit meer mag gebeuren. Want de dreiging van een oorlog is groot en figuren met een drang naar een nieuwe orde hebben zich op verkiesbare plaatsen gezet. De tijd dringt… De Vlaamse acteur Kurt Defrancq vertelt, de livemuziek is van Guido Desimpelaere.

4 mei: Kelowna Pipe Band

Op zondag 4 mei van 15.15 tot 15.45 uur geeft de Kelowna Pipe Band uit Canada een gratis openluchtoptreden op het Museumplein (voor vanBeresteyn). Met 80 muzikanten brengen zij een indrukwekkend eerbetoon aan 80 jaar vrijheid en de hechte band tussen Kelowna en Veendam.

  • Tijd: 15.15 – 15.45 uur 
  • Locatie: Museumplein Veendam
  • Toegang: Gratis 
4 mei: Dodenherdenking 

Veendam

Programma volgt.

Wildervank

Herdenking 4 mei 2025 bij het monument aan de Postkade in Wildervank.

Programma:

  •  19.30 uur   Voorwaarts speelt onaangekondigd enige stukken, passend bij de Dodenherdenking op 4 mei.
  • 19.40 uur    Welkomstwoord door dhr. H. Robben voorzitter 4 & 5 mei comité.  
  • 19.42 uur    Voorwaarts.
  • 19.45 uur    Toespraak Nynke Hollander pastoraal werker PKN-kerk Wildervank.
  • 19.55 uur    Voorwaarts speelt.
  • 19.59 uur    Voorwaarts trompettist speelt “Signaal Taptoe”
  • 20.00 uur    Twee minuten stilte.
  • 20.02 uur    Voorwaarts speelt onaangekondigd twee coupletten “Wilhelmus”
  • 20.08 uur    Krans - en bloemlegging door (achtereenvolgens).
    1. Henk Huberts en Marinus Boom veteranen.
    2. Wethouder Henk Jan Schmaal namens de Gemeente Veendam. Na de kranslegging van de Gemeente speelt Voorwaarts.
    3. Nabestaanden Joodse familie Ger Ramaker en Chantal Ramaker.
    4. 4 & 5 mei comité Wildervank Monique Smook en Loes knapper.
    5. Raad van Kerken Wildervank.
    6.  Stichting Wildervanck -Wildervank Margaretha Hardenberg en Cultuurcentrum.
    7. Ondernemersvereniging Wildervank.
    8. Wijk- en Buurtbeheer Wildervank.
    9. Voetbalvereniging VV Wildervank.
    10. Adopteer monument 3 Leerlingen basisscholen in Wildervank.
  • 20.20 uur  Gedicht Chantal Ramaker namens de Joodse familie.
  • 20.30 uur  Gedicht Loes Knapper lid 4 & 5 mei comité Wildervank.
  • 20.40 uur  Gedicht 2 leerlingen van Odab Westerschool in Wildervank.
  • 20.50 uur  Muziekvereniging Voorwaarts speelt een slotlied.
  • 21.00 uur  Einde Nationale Dodenherdenking.

Ommelanderwijk

  • Programma volgt.
5 mei: Bevrijdingsdag

Programma volgt.