Fraude en cybercriminaliteit

Digitale veiligheid

Digitale veiligheid is helaas niet te garanderen. Maar er zijn wel maatregelen te nemen om de kans om slachtoffer van cybercriminaliteit te worden zo klein mogelijk te maken

Tips

Zorg dat uw computer goed beveiligd is en installeer updates zodra ze beschikbaar zijn
Maak gebruik van een virusscanner, firewall, scriptblockers (apps die scripts tegenhouden die een virus kunnen bevatten)
Gebruik een sterk wachtwoord – bijvoorbeeld een lange wachtzin -. Deze is voor u gemakkelijk te onthouden en voor criminelen moeilijk te achterhalen. Meer informatie hierover vindt u bijvoorbeeld op veiliginternetten.nl
Door het instellen van een twee-stapsverificatie voeg je een extra beveiligingslaag toe aan je e-mailaccount, social media of clouddienst. Vaak wordt dan een toegangscode naar een vertrouwd apparaat van jou gestuurd om in te kunnen loggen. Hackers hebben dan aan je gebruikersnaam en wachtwoord alleen niet meer genoeg om toegang tot je account of cloud te krijgen
Klik niet zomaar op een link
Geef nooit uw inloggegevens af
Bij een scheiding (werk of privé) moet u ook digitaal scheiden: reset wachtwoorden en verbreek eventueel gedeelde e-mailadressen en cloud-accounts
Maak regelmatig een back-up van uw waardevolle bestanden (bijvoorbeeld foto’s, video’s, documenten enzovoort).

Stop heling!

Het is heel vervelend als een kostbaar of dierbaar voorwerp gestolen wordt. Denk aan sierraden, telefoons of laptops. Dit soort eigendommen worden nog te vaak gestolen. Dieven willen zo snel mogelijk van deze goederen af en proberen het door te verkopen aan anderen. Het doorverkopen en het kopen van gestolen spullen is strafbaar. Het is namelijk heling. Koop dus niet iets van een ander als u het niet helemaal vertrouwt. U kunt nu zelf ook actie ondernemen tegen heling. In de app StopHeling is het mogelijk goederen te registreren aan de hand van foto’s en unieke kenmerken, zoals een serienummer, gewicht, kleur etc. Als het gestolen is, kunnen deze gegevens bij een aangifte gebruikt worden. De politie kan met de geregistreerde unieke gegevens bij de gevonden goederen direct controleren of het opgegeven is als gestolen en wie de eigenaar hiervan is. Het is dan een stuk makkelijker om uw eigendom weer terug te krijgen!

Voorkom dat u slachtoffer wordt van heling en ga zelf aan de slag!

Voorkom woninginbraak

Inbrekers kunnen op veel manieren uw woning binnenkomen. Met wat simpele maatregelen maakt u het hen lastig.

Sluit altijd alle ramen en deuren. En draai deuren op slot, ook als u even weggaat.
Als u even boven in uw woning bent, sluit dan uw deuren beneden.
Gebruik uw buitenverlichting. Bijvoorbeeld op een schemerschakelaar of bewegingssensor.
Plaats waardevolle spullen uit het zicht.
Leg sleutels uit het zicht en laat ze niet aan de binnenkant in het slot zitten.
Verstop uw sleutels niet buiten. Onder de deurmat of in de bloempot is geen geheime plek.
Hang geen adreslabel aan uw sleutelbos.
Plak nooit een briefje op de deur met ‘ben even weg’.
Maak afspraken met uw buren om op elkaars huis te letten bij afwezigheid.
Verlicht uw brandgang. Veel brandgangen- / poorten zijn niet of slecht verlicht. Inbrekers hebben zo goed zicht op de achterkant van een woning zonder dat ze gezien worden. Het verlichten van uw brandgang of achterpad schrikt dieven af en vermindert de kans op inbraak.
Bent u ’s avonds niet thuis of met vakantie? Laat dan een paar lampen aan. Een donker huis geeft inbrekers de zekerheid dat er geen mensen thuis zijn. Gebruik een tijdschakelaar zodat uw lampen automatisch aan en uit gaan.

Verdachte situatie? Bel 112!

Ben je getuige van een verdachte situatie? Twijfel niet, maar bel 112! Iemand die bij auto’s rondhangt of mensen die zonder reden bij een woonhuis aanbellen. U bent vast wel eens getuige geweest van een situatie die u verdacht vond. Twijfelde u of u iets moest doen? Twijfel niet, maar bel 112.

Blijf alert!

Word lid van een (Whatsapp) buurtpreventiegroep en informeer elkaar over de veiligheid in de wijk. Samen ziet u meer. Bel bij verdachte situaties altijd het alarmnummer 112. Vertel ook uw buren dat ze bij een verdachte situatie (bijvoorbeeld glasgerinkel/gestommel in uw huis terwijl u er niet bent of ze zien onbekende personen bij uw huis) direct de politie moeten bellen. Snel alarm slaan betekent een grotere kans om de inbrekers te pakken.

Voorkom een babbeltruc

Het gebeurt regelmatig dat dieven met een smoesje aanbellen en zo een huis weten binnen te komen. Soms vragen ze u om een glaasje water of om pen en papier. Vervolgens glipt een handlanger uw huis binnen, terwijl u hiermee bezig bent. Ook doen dieven zich wel eens voor als meteropnemer of reparateur. De dieven kunnen mannen, vrouwen of kinderen zijn. Vaak zijn oudere mensen slachtoffer van deze praktijken. Bij een babbeltruc gebruikt een dader een smoes of leugen om zich uw woning in te praten met als doel een diefstal te plegen.

Met deze tips vergroot u uw veiligheid en bent u alerter op personen met kwade bedoelingen:

Doe niet open zonder eerst te kijken wie er voor de deur staat
Kijk door het raam, de deurspion of camera. Gebruik indien aanwezig de intercom. Vraag wie de persoon is en wat deze komt doen.
Laat een collectant buiten wachten
Doe de deur even dicht terwijl u geld gaat halen. Dat is niet onbeleefd, wel veilig. Of leg wat kleingeld in de hal klaar, zodat u niet hoeft weg te lopen bij de voordeur.
Laat onaangekondigd bezoek niet binnen
Medewerkers van een bank, een verzekeringsmaatschappij en zelfs de thuiszorg komen nooit onaangekondigd bij u aan de deur. Zij maken altijd vooraf een afspraak! Vraag aan onbekenden aan de deur om op een ander tijdstip terug te komen. Zorg dat er dan een of meer bekenden aanwezig zijn, als u zich daar prettiger bij voelt.
Wees bedacht op smoezen
Oplichters zien er vaak betrouwbaar uit. Maar vertrouw niet iedereen! Laat ook onbekenden ‘in nood’ nooit binnen, maar bel zelf 112.
Doe alleen open voor eigen bezoek
Woont u in een gebouw met een centrale toegang? Doe dan alleen open voor uw eigen bezoek.
Gebruik een kierstandhouder
Doe, voordat u voor een vreemde de deur opent, een kierstandhouder (stevige variant van een deurkettinkje) op de deur, zodat niemand de deur kan openen en u naar binnen kan duwen. Gebruik de kierstandhouder niet als extra slot! Hulpdiensten moeten naar binnen kunnen in geval van nood.

Meer weten? Ga naar Maak het ze niet te makkelijk.

Fraude met betaalproducten

Fraude met betaalmiddelen kent verschillende vormen. Denk hierbij aan bankrekeningfraude of het verkrijgen van de gegevens (rekening- en pasnummers, inlogcodes etc.) via skimming of phishing, fraude met creditcards, bankpas of betaalkaarten en het gebruik van vervalste acceptgiro's. Ook geldezels (moneymules) vallen onder deze vorm van fraude.

Phishing

Phishing is een vorm van internetfraude, waarmee fraudeurs proberen om via e-mail achter uw bankgegevens te komen. Fraudeurs lokken u naar een valse (bank)website. Dit is echter een kopie van de echte website van de bank. Hier wordt u verzocht om uw inlognaam en wachtwoord in te voeren. Zo krijgt de fraudeur de beschikking over uw gegevens. Met alle gevolgen van dien.

Skimming (kopiëren betaalkaarten)

Skimming is het onrechtmatig kopiëren van betaalkaart gegevens. Hierbij wordt de magneetstrip van uw pas gekopieerd en de pincode bemachtigd op het moment dat u een transactie verricht. Bel 112 als u skimapparatuur vindt op een betaalautomaat.

Hoe voorkomt u skimmen?

Let op mensen die te dichtbij staan; ze kunnen proberen uw pincode af te lezen.
Scherm met uw hand de pincode af.
Bijna alle geldautomaten zijn tegenwoordig voorzien van een 'invoermond'. Let erop dat dit mondje er exact zo uitziet als de afbeelding op het scherm (hoewel op sommige geldautomaten de afbeelding niet staat). Elke andere invoermond kan een lezer bevatten die de magneetstrip op de pas leest.
Valse frontjes lopen vaak minder soepel dan de echte. Komt uw pas een paar keer terug uit de geldautomaat? Dan kan het om een vals frontje gaan. Breek de transactie af en neem contact op met uw bank.
Het is altijd veiliger om een automaat binnen een bank of winkel te gebruiken dan een buitenautomaat.
Check uw banksaldo regelmatig. Ziet u onbekende transacties? Blokkeer direct uw bankpas.

Wat moet u doen als u slachtoffer bent van fraude met creditcard of betaalkaart?

Er verdwijnt geld van de rekening via een creditcard- of bankoverschrijving zonder dat u zelf opdracht heeft gegeven. Neem direct contact op met de creditcardmaatschappij of bank en volg hun aanwijzingen op. De contactgegevens van banken en creditcardmaatschappijen vindt u op www.veiligbankieren.nl/meldnummers. Doe altijd aangifte, ook als de creditcardmaatschappij of bank de schade vergoedt.

WhatsAppfraude (vriend-in-noodfraude)

Bij vriend-in-noodfraude krijgt u via WhatsApp zogenaamd een dringend verzoek van een vriend(in), familielid of bekende om snel geld over te maken. In werkelijkheid komt het appje van een oplichter die zich voordoet als een bekende die u op slinkse wijze geld wil aftroggelen. Deze vorm van fraude komt op WhatsApp verreweg het meeste voor, maar kan ook plaatsvinden via e-mail, SMS, Snapchat en Telegram.

Hoe werkt WhatsAppfraude?

Een vriend, familielid of andere bekende verstuurt een bericht dat hij dringend financiële hulp nodig heeft. De vriend zit bijvoorbeeld zogenaamd in het buitenland vast en is zijn geld, telefoon en papieren kwijt. Of hij heeft zijn telefoon per ongeluk in de wasmachine gedaan en kan daarom niet internetbankieren. U wordt gevraagd om snel geld over te maken. Als u hieraan meewerkt, volgt er vaak een tweede verzoek. Achteraf blijkt het account van deze vriend gehackt te zijn of is een vals account of nieuw telefoonnummer gebruikt door een oplichter. De vriend in kwestie is zich van geen kwaad bewust.

Hoe doe ik aangifte van WhatsAppfraude?

Als u van mening bent dat u slachtoffer bent geworden van WhatsAppfaude, is het advies om via deze pagina aangifte te doen. Het neemt minder tijd in beslag en de aangiftes komen direct bij de juiste afdeling terecht. Als u aangifte wilt doen via internet moet u wel beschikken over een DigiD. Let op: Wanneer iemand uw identiteit gebruikt of als uw WhatsApp account is misbruikt om hiermee anderen op te lichten, dan kunt u hiervan géén online aangifte doen. Neem hiervoor contact op met de politie via 0900 8844.

Voorkom dat je een geldezel wordt!

Criminelen ontvangen het geld van hun slachtoffers liefst niet op hun eigen bankrekening. Daarmee zouden ze wel heel makkelijk opgespoord kunnen worden. Ze zijn dan ook doorlopend op zoek naar bankrekeningen die ze wél veilig kunnen gebruiken. Bijvoorbeeld die van jou! Een geldezel, money mule of katvanger, zijn allemaal termen voor mensen die door criminelen geronseld worden om hun betaalpas en pincode af te staan.

Advies

Het is heel belangrijk dat je geen geldezel wordt. Als geldezel maak je je schuldig aan witwassen van geld en daarnaast moet je al het gestolen geld terugbetalen. De criminelen zijn vervolgens spoorloos, zij kunnen over het weggesluisde geld beschikken zonder dat iemand weet dat zij erachter zitten. In plaats van de term geldezel wordt er ook wel eens over pinpasfraude gesproken. Tips:

Geef nooit je bankpas en pincode aan iemand anders. Ook niet in ruil voor een beloofd geldbedrag.
Bewaar je pincode niet op papier, maar leer deze goed uit je hoofd en vertel hem aan niemand anders
Als je bankpas is kwijtgeraakt of gestolen, bel dan direct naar je bank om hem te laten blokkeren.

Gevolgen

Veel geldezels zijn zich er niet van bewust dat ze hebben ze meegewerkt aan criminele opzet. De kans dat zij gepakt worden, is echter 100 procent. Als de politie onderzoek doet naar de crimineel, volgen ze de spoor van het geld volgen en komen bij de geldezel uit. Banken willen geen criminaliteit faciliteren en hebben daarom programma’s draaien die kijken naar ongebruikelijk financieel handelen van hun klanten. Dat een tiener die normaal alleen het geld van een bijbaantje op zijn rekening krijgt opeens een paar duizend euro ontvangt, wordt meteen gesignaleerd. Zeker als dat geld vervolgens direct cash wordt opgenomen. Wanneer iemand wordt betrapt op crimineel handelen via zijn/haar bankrekening, neemt de bank direct maatregelen. De bankrekening wordt geblokkeerd en je kan geen nieuwe meer openen. En omdat dit centraal geregistreerd wordt, geldt dat ook voor alle andere banken. Bovendien loop je het risico aansprakelijk te worden gesteld voor het verdwenen geld. Door op een slimme manier gebruik te maken van geldezels of katvangers, zorgen fraudeurs ervoor dat het financiële spoor onderweg ergens ophoudt. Het geld verdwijnt daarmee definitief uit beeld en de crimineel is niet te traceren.

Meer weten? Op de site van de Fraudehelpdesk vind je meer informatie.